بسم الله الرحمن الرحیم

بندگان خوب و شایسته خداوند، نمازگزاران عزیز و بزرگوار جمعه، برادران و خواهران گرامی، همه شما عزیزان و خودم را در این خطبه به تقوای الهی و متابعت کردن از اوامر الهی و نواهی پروردگار عالم وصیت و سفارش می‏نمایم.

عزیزان تقوا در انسان عامل نشاط و شادابی است و تقوا نیروی روحانی است که در اثر پرهیزهای معقول و منطقی حاصل می‏شود، نه فرا از مسئولیت، امید است خداوند بزرگ چنین تقوایی را به من و همه شما عنایت فرماید.

ادامه می‏دهم سلسله بحث‏های گذشته در سیره و زندگی پر بار ائمه هدی «علیهم السلام» در اصل نهم از اصول اخلاقی و شیوه رفتاری آن بزرگواران در مسئله بهداشت و درمان و پیشگیری آن در زندگی.

بحث امروز راجع به استفاده از آب پاکیزه و وسائل پاک است. ائمه معصومین «علیهم السلام» برای رعایت بهداشت و پیشگیری از بیماری‏ها سعی فراوان داشتند تا از آب پاک و پاکیزه و تمیز استفاده نمایند و از آب‏های آلوده و وسائلی که از بهداشتی بودن آن اطمینان نداشتند استفاده نمی‏کردند.

امام هشتم حضرت علی بن موسی الرضا «علیه السلام» فرمودند: کسی از حمام قطعه سفالی را بردارد و با آن بدن خود را بمالد(که در قدیم رسم بود) و به بیماری بَرَص مبتلا گردد هرگز جز خودش کس دیگری را ملامت نکند، و همچنین کسی که با آبی که قبلاً در آن غسل شده یا قبلاً کسی بدن خود را در آن شستشو دهد(مثل آب خزینه سابق یا آب استخرهای فعلی)، در نتیجه به بیمار جزام مبتلا شود هرگز جز خودش کس دیگری را سرزنش و ملامت نکند.

یکی از حاضران در جلسه عرض کرد: مردم مدینه می‏گویند(امروزی‏ها هم می‏گویند) در چنین آبی که دیگران در آن غسل کرده‏اند یا استفاده کرده‏اند شفای چشم است یا برای انسان شفاء هست.

حضرت فرمودند: «کذبوا» آنها دروغ گفتند یا دروغ می‏گویند. آبی که در میان آن آب اشخاصی مانند جُنُب از حرام، زناکار و ناصبی دشمن ائمه معصومین «علیهم السلام» که بدتر از آنهاست و افراد دیگر غسل یا شستشو کنند؛ آیا چنین آبی شفابخش یا شفابخش چشم است؟ شفای چشم خواندن و تلاوت سوره مبارکه حمد و معوذتین(ناس، فلق) است. یا فرمود: بخور دادن با عود هندی، صمغ مغربی و کُندُر حاصل می‏شود، نه با آب کثیف استفاده شده دیگران.(فروغ کافی، جلد 6، صفحه 305)

بحمدلله امروزه مردم به طب قدیم و درمان‏های غیرشیمیایی روی آورده‏اند از جمله آیت الله آل اسحاق در قم و دکتر روازاده در تهران، که با داروهای گیاهی و سنتی سعی در درمان مردم دارند و از شیوه زندگی و گفتار امامان معصوم «علیهم السلام» چنین به دست آمده است.

بسم الله الرحمن الرحیم

همه شما بزرگواران و خودم را در خطبه اول به تقوای الهی و پرهیزکاری و ترس و خوف از خداوند دعوت و وصیت و سفارش می‏کنم، عزیزان تقوا دارای سه مرتبه است:

1-    تقوای بدن: پاک و مبرا نمودن آن از کثافات و نجاسات ظاهری؛

2-    تقوای نفس: پاکیزه کردن و مبرا نمودن آن از صفات رذیله و ملکات خبیثه و وسوسه‏های شیطانی؛

3-    تقوای قلب: تخلیه و پاک کردن آن از غیر حضرت حق که صاحب این خانه می‏باشد.

عرفا قلب را به کعبه تعبیر می‏کنند؛ زیرا کعبه خانه ظاهری و دل خانه باطنی خداوند است. پس هر جا این تقوای سه‏گانه حاصل شود الطاف خاص و عنایات مخصوص حضرت حق جل و اعلی خواهد بود. خداوند چنین تقوایی را نصیب همه ما بفرماید تا مورد لطف و عنایت خاص الهی قرار گیریم، انشاءالله.

سلسله بحث‏هایمان را در مورد اصول اخلاقی و شیوه رفتاری ائمه هدی «علیهم السلام» در اصل نهم «بهداشت و درمان در زندگی آن بزرگواران» ادامه می‏دهم.

جلسه قبل راجع به محیط زیست و سالم سازی محیط زندگی و طبیعت مطالبی را عرض کردم، بحث این هفته و این خطبه درباره «مسواک و قوائد بهداشتی مسواک در اسلام» است.

یکی از دستورات مهمی که در شیوه زندگی امامان معصوم «علیهم السلام» وجود داشت و در گفتار این بزرگواران اهمیت بسیاری به آن داده شده مسواک و خلال کردن است، یعنی پاک کردن دندان‏ها به وسیله چوب باریک که در اسلام سفارش زیاد شده که همین دستور یکی از عوامل عمیق و مهم بهداشتی و پیشگیری از بیماری‏ها است.

در این باب ده‏ها، بلکه صداها روایت از ائمه اطهار «علیهم السلام» نقل شده است. در کتاب بحار الانوار جلد76 بابی به عنوان «المسواک و الحث علیه» عنوان شده و در این باب 54 روایت از معصومین «علیهم السلام» در مورد مسواک زدن ذکر شده است.

در این خطبه به ذکر 7 روایت به عنوان نمونه اشاره می‏کنم امید است برای همه ما درس باشد و الگو بگیریم.

بسم الله الرحمن الرحیم

برادران و خواهران عزیز همه شما شایسته‏گان و بزرگواران و خودم را در این ایام خجسته و میمون و مبارک سال جدید وصیت و سفارش می‏کنم به تقوای الهی.

قال الباقر علیه السّلام: الخیر و الشرّ یضاعف‏ یوم‏ الجمعة (بحارالانوار، جلد 110 ، صفحه 317)

خوبی و بدی هر دو در روز جمعه دو چندان می‏شود.

پس ای عزیزان بیائیم با خداوند پیمان ببندیم در این سال جدید خوبی‏هایمان را بیشتر کنیم و تقوای الهی را پیشه خود ساخته، متقی و پرهیزکار و خداشناس و خداترس باشیم تا در زندگی توفیقات الهی را کسب نماییم، انشاءالله.

خطبه این هفته را به مناسبت فرارسیدن بهار طبیعت و عید نوروز به بحث عید و نوروز اختصاص می‏دهم. واژه عید از ریشه عود به معنای بازگشت یا روز بازگشت و شادی به انسان گرفته شده است.

در قرآن کریم واژه عید فقط یک بار در آیه 114 سوره مبارکه مائده آمده است که خداوند می‏فرماید:

اللَّهُمَّ رَبَّنا أَنْزِلْ عَلَیْنا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ تَكُونُ لَنا عیداً لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا وَ آیَةً مِنْكَ وَ ارْزُقْنا وَ أَنْتَ خَیْرُ الرَّازِقین‏

خدایا نازل کن برای ما مائده‏ای از آسمان که برای اولین و آخرین از ما عید باشد و نشانه‏ای از تو.

در تفسیر این آیه شریفه قرآن آمده است که عید در لغت از ماده عود به معنای بازگشت به روزهایی که مشکلات از قوم و جمعیتی برطرف می‏شود است و بازگشت به پیروزی‏ها و راحتی‏های نخستین را عید می‏گویند. در تعالیم اسلامی ما هم عید به معنای توجه به خداوند و از غیر او بریدن و چشم پوشی کردن است و به عبارت دیگر مرتکب گناه و معصیت نشدن و بازگشت به فطرت پاک اولیه انسان است.

چنانچه در کلام امیرالمؤمنین علی «علیه السلام» آمده است که فرمود:

كل یوم لا یعصى اللَّه فیه‏ فهو عید(نهج البلاغه، حدیث 551)

هر روزی که در آن روز معصیت و گناه انجام نگیرد آن روز عید خواهد بود.