راغب اصفهانی در مفردات خود عید را به معنای بازگشت به وضعیت مطلوب و به روزهای سرور و شادمانی ذکر کرده است.
امام راحل «رحمه الله» فرمودند: عید واقعی آن است که انسان رضای خداوند را به دست آورد و در درون خود را اصلاح نماید.(صحیفه نور، ج 2، ص 3)
مقام معظم رهبری «مدظله العالی» میفرمایند: تحول هر سال جدید شمسی که مصادف با نوعی تحول در عالم طبیعت است فرصتی است برای اینکه انسان به تحول درونی و به اصلاح امور روحی، معنوی و مادی خود بپردازد ...ما موظفیم که برای این تحول در درون خود، در زندگی خود و در جهان اقدام کرده و همت و تلاش به عمل آوریم.(نوروز 1369)
عید نوروز ریشه در سنتهای قوم ایرانی دارد که به گذشتههای بسیار دور منتهی میشود. اما دین مبین اسلام هنگام ورود این عید و شادمانی را پذیرفت و طرد نکرد و به نوشته تاریخ نگاران با تصرفات و تغییراتی که در آن به عمل آمده تاکنون در میان ایرانیان باقی مانده و در صدر اسلام ایرانیان که در مرکز خلافت بودند طبق سنت ملی خودشان به این عید پای بند بودند و در خبر است که چیزی به رسم هدیه نوروز به حضور امیرالمؤمنین «علیه السلام» تقدیم شد، حضرت فرمود این هدیه چیست؟
عرض کردند یا امیرالمؤمنین امروز روز نوروز است.
فرمود: هر روز را برای ما نوروز سازید.(وسائل الشیعه، ج 12، ص214)
البته تا آن هنگام این عید نوروز هنوز مخصوص ایرانیان بود و خلفای اسلامی به آن اعتنائی نداشتند. بعدها خلفای اموی برای افزودن درآمد خود هدایای نوروزی را که قبل از اسلام رایج بود از نو معمول کردند و میپذیرفتند.
بنابراین عید نوروز مانند بسیاری از سنتهای ملی که با شؤون اسلامی مخالفتی نداشت پس از اسلام در میان ما ایرانیان باقی ماند.
یکی از سنتهای زیبا و خوب این ایام دید و بازدید است که میان بستگان و دوستان انجام میگیرد و در کتب روائی ما تحت عنوان صله رحم و تزاور الاخوان(دیدار با برادران دینی) آمده و ابوابی را هم به خود اختصاص داده است که بسیار زیبنده است.
مقام معظم رهبری «مدظله العالی» بیان زیبایی در این رابطه دارند و میفرمایند: نوروز برای ملت ما امروز عبارت است از:
1- توجه مردم به خداوند متعال در اول تحویل سال و در اول تحویل سال این دعا را میخوانند و به یاد خدا شروع میکنند یا محول الحول و الاحوال.
2- نوروز بهانهای است برای دید و بازدید و رفع کدورتها و کینهها، این همان برادری و عطوفت اسلامی و همان صله رحم اسلامی است که بسیار خوب است.